Οι προτάσεις του Συλλόγου για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Τ.Π.Σ.) του Δήμου Πεντέλης

Μετά από σχετική πρόσκληση του Δήμου Πεντέλης, ο Σύλλογός μας κατέθεσε τις προτάσεις του για την υπό εκπόνηση μελέτη του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου με την επιστολή που ακολουθεί 

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΡΕΜΑΤΙΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ-ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 

Δ. Ρουμπέση  34, 15234  Χαλάνδρι

Τηλ.  210-6832776/6932615627

e-mail: sosrematia@gmail.com                                                                                             

                                                                                                    Χαλάνδρι, 22/12/2023                                                                                                                                   αρ. πρωτ. 17/2023 

Προς : Δήμο Πεντέλης 

            Δ/νση Περιβάλλοντος - Πολεοδομίας                             

           (υπόψη κ. Φ.Σκλήρη: skliris@penteli.gov.gr)             Α.Π.  25969/27.12.2023

Κοινοποίηση: 1.Δήμαρχο Πεντέλης κα Δ.Κεχαγιά

                            (info@penteli.gov.gr) 

                         2. Ένωση Οικονομικών Φορέων 

                           (υπόψη κας Α. Λαγουδάκη: tasia.lagoudaki@gmail.com) 

Θέμα : Εκπόνηση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Πεντέλης 

Σχετ: Το με αριθ. πρωτ.21602/2410/2023 έγγραφο της Δ/νσης Περιβάλλοντος-Πολεοδομίας του Δήμου Πεντέλης. 

Κυρίες, κύριοι 

Ο Σύλλογός μας θεωρεί ότι η συνεργασία των τοπικών φορέων με τους φορείς της ΤΑ και τους μελετητές που αναλαμβάνουν την εκπόνηση κρίσιμων μελετών, λειτουργεί προς όφελός των πολιτών. Έτσι σας αποστέλλουμε μια σειρά παρατηρήσεων για να ληφθούν υπόψη. 

1. Η Ρεματιά Πεντέλης-Χαλανδρίου και τα συμβάλλοντα στον κύριο κλάδο μικρότερα ρέματα, προστατεύονται ως φυσικός σχηματισμός από Προεδρικό Διάταγμα (ΠΔ 659/Δ του 1995). Ταυτόχρονα είναι χαρακτηρισμένη ως δασική έκταση. Έχει μήκος περίπου 6,5χλμ, ξεκινάει από την Πεντέλη και καταλήγει στο Χαλάνδρι όπου υπογειοποιείται και μέσω Φιλοθέης καταλήγει στον Ποδονίφτη. Πρώτη λοιπόν παράμετρος είναι η συμπερίληψη όλων των προνοιών του ΠΔ στο Τοπικό Πολεοδομική Σχέδιο, όπως έχει συμβεί σε όλους τους παραρεμάτιους Δήμους. 

Ειδικότερα θα αναφερθούμε στην εξασφάλιση παραρεμάτιας οδού (πεζοδρόμου ή ήπιας κυκλοφορίας). Η μη υλοποίηση παλαιότερων πράξεων εφαρμογής και η διαρκής αυθαιρεσία έχουν καταστήσει δύσκολη την δημιουργία των απαραίτητων διαδρόμων, που θα αποτελούσαν ταυτόχρονα και την οριοθέτηση της ρεματιάς από τις περιοχές δόμησης και θα περιόριζαν τις συνεχείς παρατυπίες. Η δε υποχρέωση ύπαρξης διέλευσης πεζών και μη νομιμότητας της περίφραξης ιδιοκτησιών στην ζώνη Α ή της παραρεμάτιας οδού, προσκρούει συχνά τόσο στις αντιλήψεις των οικιστών όσο και στις αντιλήψεις των ΟΤΑ. Εμείς επιμένουμε ότι το πολεοδομικό σχέδιο που εκπονείται πρέπει να παραμείνει πιστό στο ΠΔ ώστε να υπάρξει μία "πράσινη διαδρομή" για τους δημότες και καλύτερη προστασία για την ρεματιά. Στην συνέχεια οι Δήμοι έχουν την κύρια ευθύνη για κτηματογραφικό έλεγχο και εφαρμογή των προβλεπομένων.

Τέλος πρέπει να σας ενημερώσουμε ότι από την Περιφέρεια Αττικής εκπονείται μελέτη οριοθέτησης της ρεματιάς σε όλο της το μήκος, η οποία προς το παρόν έχει προχωρήσει σε τοπογραφική αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης στην σημερινή διαδρομή του ρέματος. 

2. Επί της οδού Δουκίσσης Πλακεντίας βρίσκεται η πεντάτοξη λιθόκτιστη γέφυρα "Πέντε Καμάρες" ή "Γέφυρα της Δουκίσσης Πλακεντίας" η οποία έχει κηρυχθεί "έργο τέχνης της Νεώτερης Ελλάδας (1836)" και ο περιβάλλων χώρος "ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους" με την Γ/2664/7415/2-2-1979 απόφαση του ΥΠΠΟ (ΦΕΚ 255/Β/16-3-1979), η οποία δεν έχει εφαρμοστεί στο σύνολό της. 

3. Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί μείζον θέμα για κάθε δημοτική διοίκηση. Και άπτεται θεμάτων ευρύτερης περιβαλλοντικής πολιτικής (κυκλική οικονομία κλπ). Η χωροθέτηση των απαραίτητων εγκαταστάσεων είναι πλέον απαραίτητη, κατόπιν όμως διερεύνησης της βέλτιστης επιλογής τοποθεσίας και χωρίς να προκαλούνται νέες ζημίες στο περιβάλλον.

Ειδικά για τον Δήμο Πεντέλης η χωροθέτηση έγινε μονοσήμαντα με το άρθρο 142 του Ν.4759/2020 σε δασική έκταση δίπλα στο Νεκροταφείο Μελισσίων η οποία ανήκει στην ζώνη Α΄ απόλυτης προστασίας του Βαθυρέματος, και στην οποία προβλέφθηκε Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ). Ο χώρος μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται αυθαίρετα από τον Δήμο ως αμαξοστάσιο και για την προσωρινή απόθεση φυτοκλαδεμάτων. Παράλληλα έχουν τελεστεί επιχώσεις πέραν των ορίων που όριζε ο ανωτέρω νόμος και υπάρχει διαρκής ρύπανση του ρέματος. 

Ο Σύλλογός μας μαζί με άλλες συλλογικότητες και κατοίκους έχει προσφύγει για το θέμα αυτό στο ΣτΕ στις 7/6/2021, η δε δικάσιμος έχει οριστεί για τον Φεβρουάριο του 2024.

4. Μία διακριτή περίπτωση της εφαρμογής του ΠΔ προστασίας της ρεματιάς αναφέρεται σε τμήμα της έκτασης του ΝΙΕΝ. Το πρώην νοσοκομείο και μεγάλη δασική έκταση ανήκουν στον ΕΦΚΑ. Για την έκταση υπάρχει μια προγραμματική συμφωνία με τον Δήμο Πεντέλης για 9+3 χρόνια με την οποία ο Δήμος αναλαμβάνει κάποιες εργασίες έναντι της χρήσης της ελεύθερης δασικής έκτασης.

Το ρέμα διέρχεται εσωτερικά σε μικρό τμήμα της ιδιοκτησίας αλλά είναι απροσπέλαστο λόγω της ύπαρξης της λίθινης περίφραξης του οικοπέδου (με πρόσφατα ανακαινισμένο μεταλλικό πλέγμα). Εκτιμούμε ότι σε συνεννόηση με τον ΕΦΚΑ είναι δυνατή η διάνοιξη της περίφραξης σε αυτό το σημείο (δεδομένης και της ύπαρξης και εσωτερικής λίθινης περίφραξης) ώστε να δοθεί το ρέμα και το παραρεμάτιο τμήμα σε δημόσια χρήση, χωρίς να θίγονται τα δικαιώματα του ΕΦΚΑ στην κυριότητα της συνολικής έκτασης αλλά και των μεγεθών που προκύπτουν από αυτήν (δόμηση). 

Μία τέτοια διευθέτηση, πέρα από την απόδοση στους πολίτες μιας δημόσιας έκτασης πρασίνου και περιπάτου, θα διευκόλυνε και την κυκλοφορία των πεζών στην εγγύς περιοχή με την δυνατότητα σημαντικής διαπλάτυνσης του πεζοδρομίου και την ασφαλή λειτουργία των στάσεων των λεωφορείων.

5. Μία περιοχή που κατά την γνώμη μας χρειάζεται πιο ήπια ανάπτυξη είναι η περιοχή της πρώην λίμνης Θάλωσσι στις υπώρειες του λόφου του Προφήτη Ηλία. Η πρώην λίμνη είναι σήμερα μπαζωμένη και λειτουργεί ως χωμάτινο ποδοσφαιρικό γήπεδο. (για περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία της περιοχής βλ. sosrematia@blogspot.gr και limnithalossi.blogspot.com).

Γνωρίζουμε την μελέτη την οποία έχει εκπονήσει ο Δήμος για την περιοχή καθώς και την έγκριση σχετικής χρηματοδότησης από την Περιφέρεια. Ενώ όμως συμφωνούμε με την μελέτη στα προτεινόμενα για τον λόφο, διαφωνούμε για την πληθώρα και το είδος των χρήσεων που προγραμματίζονται για τον χώρο της πρώην λίμνης. 

Ειδικότερα η δημιουργία νέου ποδοσφαιρικού γηπέδου που θα ανήκει σε μία ομάδα, εκτρέπει την λειτουργία της έκτασης σαν ελεύθερου χώρου αθλητισμού και αναψυχής. Υψώνονται συρματοπλέγματα και διατίθεται ένας μόνο περιμετρικός ποδηλατόδρομος για ελεύθερη χρήση. Η απαιτούμενη έκταση για γήπεδο στριμώχνει τις άλλες χρήσεις (κυλικεία, παιδική χαρά). Επιπλέον η θέση είναι ακατάλληλη για τέτοια χρήση λόγω γειτνίασης με περιοχή κατοικίας και δυσχερούς οδικής πρόσβασης. 

Εκτιμούμε ότι πρέπει να διερευνηθεί η δυνατότητα στέγασης του ποδοσφαιρικού γηπέδου σε άλλη έκταση και η περιοχή Θάλωσσι να διαμορφωθεί σε ένα ανοιχτό χώρο περιπάτου και άθλησης για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Θεωρούμε δε ότι πρέπει να γίνει διερεύνηση της δυνατότητας επαναφοράς μέρους της παλαιάς λίμνης, ενέργεια που θα αποκαταστήσει σε κάποιο βαθμό την αρχική εικόνα πριν την βάρβαρη επέμβαση. 

6. Τέλος θέλουμε να αναφερθούμε στο Πεντελικό, το οποίο η ρεματιά συνδέει με πυκνοδομημένες αστικές εκτάσεις. Θεωρούμε ότι η "διαχειριστική μελέτη" η οποία προωθήθηκε από τον Δήμο μέσω και του ΣΠΑΠ δεν τεκμηριώνεται επαρκώς, μάλλον καλύπτει ειλημμένες αποφάσεις. Το μείζον πρόβλημα του Πεντελικού δεν είναι η ανάδειξη και η αύξηση της επισκεψιμότητας. 

Τα βασικά θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν είναι η πυροπροστασία, η αναδάσωση εκτεταμένων περιοχών και η ενεργοποίηση μιας στελεχωμένης δασικής υπηρεσίας. Επίσης πρέπει να ελεγχθούν οι ροές των ομβρίων και η συνολική διευθέτηση (λεκάνες ανάσχεσης, προστασία ρεμάτων κλπ). Τέλος η αποκατάσταση των ανενεργών λατομικών χώρων δεν είναι απαραίτητο να συνδέεται με μία ανθρωπογενή δραστηριότητα. 

Η αποκατάσταση των πληγών του Πεντελικού και η διατήρησή του είναι μείζονος σημασίας για ολόκληρο το λεκανοπέδιο και τα κριτήρια παρέμβασης δεν πρέπει να εξαντλούνται στην κάλυψη αναγκών του Δήμου Πεντέλης. 

Είμαστε στην διάθεσή σας για κάθε διευκρίνηση. 

Με εκτίμηση,