Ενημέρωση για την εξέλιξη της προσφυγής μας για το ΣΜΑ

Αγαπητά μέλη,

Δυστυχώς είμαστε στην δυσάρεστη θέση να σας ενημερώσουμε για απορριπτική απόφαση του ΣτΕ , αναφορικά με το θέμα του Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) στην Πεντέλη.

Η αίτηση μας αυτή είχε κατατεθεί το 2021, εκδικάστηκε μετά από πολλές αναβολές στις 16-10-2024 , και επ’ αυτής εξεδόθη απορριπτική απόφαση επί του αιτήματος μας να ακυρωθεί η πράξη  χωροθέτησης του προσωρινού ΣΜΑ Μελισσίων, για τυπικούς λόγους .

Ο βασικός μας ισχυρισμός στην αίτηση ακύρωσης ήταν ότι η χωροθέτηση προσωρινού σταθμού  μεταφόρτωσης απορριμμάτων εντός της Ρεματιάς και υπό το πρίσμα  των  προεδρικών  διαταγμάτων  προστασίας της  Ρεματιάς  αντέβαινε στην συνταγματική προστασία του περιβάλλοντος κατά το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος .

Όπως μας ενημέρωσε και ο Δικηγόρος ο οποίος χειρίστηκε την υπόθεση , «το  ΣτΕ  εξετάζει την αντισυνταγματικότητα  νομοθετικής διάταξης όχι αυτοτελώς αλλά επί τη βάσει της προσβολής διοικητικής πράξης που έχει εκδοθεί βάσει εξουσιοδότησης από αυτήν την αντισυνταγματική διάταξη». Ωστόσο « καμία διοικητική πράξη δεν είχε εκδοθεί ευθέως  και ρητώς βάσει του κρίσιμου  άρθρου 142 ν. 4759/20 . Και δεν θα μπορούσε άλλωστε γιατί  η ίδια η ρύθμιση του άρθρου 142 ν. 4759/20  ήταν τόσο ειδική  στην πραγματικότητα ώστε αποτελούσε εμμέσως  μια διοικητική πράξη μεταμφιεσμένη σε νομοθετική διάταξη» .  

Στην ουσία λοιπόν το ΣτΕ  θεώρησε ότι η  προσβληθείσα υπουργική απόφαση είναι αυστηρά πολεοδομικού δικαίου, συνδέεται μόνο με τον ν. 4495/17 για τις άδειες,  και δεν συνδέεται καθόλου με τα ζητήματα περιβαλλοντικού δικαίου που θέτει το άρθρο 142 ν. 4759/2020. Απορρίπτει λοιπόν τους ακυρωτικούς λόγους  της προσβολής προστασίας περιβάλλοντος  ως απαράδεκτους. Ειδικότερα, σε σημείο της απόφασης αναφέρονται επί λέξει τα εξής :

«Τούτο διότι, αντίθετα με τα προβαλλόμενα από τους αιτούντες, η υπό κρίση νομοθετική εξουσιοδότηση είναι: α) ειδική, διότι προσδιορίζει καθ’ ύλην το αντικείμενό της καθορίζοντας κατά τρόπο συγκεκριμένο τα ρυθμιζόμενα θέματα, ήτοι τις εργασίες για τις οποίες δεν απαιτείται η έκδοση οικοδομικής άδειας ή έγκρισης   εργασιών   μικρής   κλίμακας,   β)   ορισμένη,   διότι   η   επιλογή   του ρυθμιζόμενου εν προκειμένω αντικειμένου, ήτοι της απαλλαγής των εργασιών κατασκευής και λειτουργίας ΣΜΑ από την υποχρέωση λήψης πολεοδομικής άδειας, δεν επαφίεται παντελώς στη Διοίκηση, αλλά υπάρχουν επαρκή κριτήρια, γενικές αρχές και κατευθύνσεις, αντλούμενες από το άρθρο 30 παρ. 1 του ν. 4495/2017 σε συνδυασμό με το άρθρο 206 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, το άρθρο 142 του ν. 4759/2020 και την ΚΥΑ 114218/1997 (Β΄ 1016), οι οποίες καθορίζουν το βασικό πλαίσιο της θεσπιζόμενης ρύθμισης. Το πλαίσιο αυτό προδιαγράφει τη δυνατότητα εκτέλεσης βασικών έργων υποδομής στον τομέα, μεταξύ άλλων, της διαχείρισης απορριμμάτων, για ένα μεταβατικό χρονικό διάστημα και μέχρι τον καθορισμό των σχετικών  χώρων   σε   πολεοδομικό   σχέδιο,  χωρίς   πολεοδομική   άδεια   μεν, αλλά πάντως   κατόπιν   τεχνικής   μελέτης   και   υπό   την   ευθύνη   των   ΟΤΑ,   οι   οποίοι υποχρεούνται στην αποκατάσταση των χώρων εγκατάστασης στην αρχική τους μορφή, εντός ενός έτους από την παύση λειτουργίας τους. Ενόψει δε του ότι η επίμαχη   εξουσιοδότηση   αναφέρεται   σε   ρύθμιση   τεχνικών   και   λεπτομερειακών ζητημάτων, τα οποία αφορούν, προεχόντως, στις εργασίες δευτερευούσης φύσεως που προβλέπονται για την εγκατάσταση (προσωρινών) ΣΜΑ, δεν απαιτείτο, κατά το άρθρο 43 παρ. 2 του Συντάγματος, να διαγράφεται στον ίδιο τον νόμο, έστω και σε γενικές γραμμές, η περιπτωσιολογία αναφοράς. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι νομίμως εξαιρούνται οι εργασίες εγκατάστασης ΣΜΑ, ήτοι οι εργασίες που λαμβάνουν χώρα στους χώρους υποδοχής ΣΜΑ, από την υποχρέωση λήψης οικοδομικής άδειας ή και έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας, σύμφωνα με το προαναφερόμενο νομοθετικό πλαίσιο, θεμιτώς, από απόψεως τηρήσεως των όρων της παρ. 2 του άρθρου 43 του Συντάγματος, εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση από τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατ’ εξουσιοδότηση των προαναφερόμενων νομοθετικών διατάξεων».

Προφανώς η απόφαση αυτή του ΣτΕ , ούτε μας ικανοποιεί , ούτε δημιουργεί θετικές προϋποθέσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, αφού αρκείται στην τυπική εφαρμογή του νόμου, θεωρώντας ότι η συγκεκριμένη διοικητική πράξη  δεν άπτεται της προστασίας του περιβάλλοντος αλλά αφορά πολεοδομική διάταξη.

Να σημειώσουμε επίσης εδώ ότι λόγω και της  προσφυγής  και των συνεχών οχλήσεων προς το Δήμο Πεντέλης δεν λειτούργησε ουσιαστικά ως σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων αλλά περισσότερο ως σημείο συγκέντρωσης φυτοκλαδεμάτων και κάποιων ογκωδών υλικών ενώ στη συνέχεια βαφτίστηκε κατ’ όνομα ως πράσινο σημείο. 

Δυστυχώς το ΣτΕ τον τελευταίο καιρό αρχίζει να μας συνηθίζει σε αποφάσεις που ουσιαστικά αφήνουν  την προστασία του περιβάλλοντος σε δεύτερο χρόνο.

Ωστόσο , θα πρέπει να θυμίσουμε ότι ο Δήμος Πεντέλης, υπό την «απειλή» της εκδίκασης αυτής της υπόθεσης , καθ’ όλο αυτό το χρονικό διάστημα έχει προβεί σε – ελάχιστες – ενέργειες προστασίας και αποκατάστασης του χώρου.

Αντίστοιχα, όπως έχουμε αναφέρει οι άδειες λειτουργίας των κατ’ επίφαση  προσωρινών ΣΜΑ  για ολόκληρη την Αττική, έληξε στις 31-12-2024, και δεν έχει δοθεί παράταση. Ο χώρος συνεχίζει να χρησιμοποιείται ως δήθεν «πράσινο σημείο», ως χώρος απόθεσης φυτοκλαδεμάτων και ογκωδών αντικειμένων (όχι για οικιακά απορρίμματα) και έχει γίνει μία προσπάθεια να βελτιωθεί.

Ο σύλλογος μας παρακολουθεί το θέμα, και σύντομα θα προχωρήσει σε νέα καταγγελία και στην Περιφέρεια Β. Τομέα Αττικής.

Επισυνάπτεται, για τους μελετηρούς, και η ίδια η απόφαση του ΣτΕ