Κατάθεση υπομνήματος στην επιτροπή της βουλής

Ο σύλλογος μας κατέθεσε στην αρμόδια επιτροπή της βουλής που συζητά το Ν/Σ Χατζηδάκη για το περιβάλλον την παρακάτω επιστολή / υπόμνημα:
(Πήρε Αρ.πρωτ. κατάθεσης 26 / 28.4.2020)

Αρ.πρωτ.κατάθεσης:                                                             Χαλάνδρι, 28 Απριλίου 2020
     26/28.04.2020                                                                            αρ.πρωτ. 10/2020    

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΡΕΜΑΤΙΑΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ-ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

Ενώπιον του Προέδρου και των μελών της Διαρκούς Επιτροπής

 Παραγωγής και Εμπορίου

Θέμα : παρέμβαση/ψήφισμα επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο «Εκσυγχρονισμός Περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και λοιπές διατάξεις»

       Ο σύλλογός μας λειτουργεί εδώ και 30 χρόνια με βασικό πεδίο της δράσης του την προστασία της ρεματιάς Πεντέλης-Χαλανδρίου αλλά και γενικότερα περιβαλλοντικά θέματα των παραρεμάτιων δήμων Πεντέλης, Βριλησσίων, Αμαρουσίου και  Χαλανδρίου. Το ρέμα Πεντέλης-Χαλανδρίου είναι ένα από τα ελάχιστα πιστεύουμε αστικά ρέματα που έχουν το προνόμιο να καλύπτονται από ΠΔ προστασίας (ΦΕΚ 659/Δ/95), στην έκδοση του οποίου ο σύλλογός μας είχε συμβάλλει αποφασιστικά.

       Ακόμη και με αυτήν την «προνομιούχα» προϋπόθεση, η προστασία του ρέματος απαίτησε συνεχείς και επίπονες προσπάθειες για την προστασία του από οικιστικές και κερδοσκοπικές πιέσεις, σε  ένα ταχύτατα αναπτυσσόμενο αστικό περιβάλλον με σχετικά ψηλές αξίες γης. Έχουμε λοιπόν απόλυτη γνώση και κατανόηση των δυσχερειών συλλογικοτήτων πολιτών να προστατεύσουν άλλα αστικά και μη ρέματα.

1. Η πρώτη μας παρατήρηση αφορά στην μη αναφορά στο Ν/Σ των ρεμάτων ως στοιχείου του περιβάλλοντος που έχει καταρχήν αξία υδραυλική για τις περιοχές διέλευσης αλλά και οικολογική-περιβαλλοντική κατά περίπτωση, όταν δημιουργούνται οικότοποι στην παρόχθια ζώνη.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στην οριοθέτηση των ρεμάτων το παρόν Ν/Σ επιχειρεί να δημιουργήσει ρωγμές ακόμη και σε προβλέψεις του ν. 4258/2014. Σαν να μην έχουμε τίποτα διδαχτεί από τις ετήσιες πλέον καταστροφές λόγω πλημμυρών σε περιοχές με ρέματα μπαζωμένα, υποβαθμισμένα και υποκείμενα σε αυθαίρετες χρήσεις. Κινούμενοι και εκτός της ενωσιακής πολιτικής και πρακτικής υπέρ των ανοικτών προστατευόμενων ρεμάτων που προκρίνει ακόμη και την διάνοιξη (daylighting) σε περιπτώσεις που, με παλαιότερες αντιλήψεις, είχαν υπάρξει έργα υπογειοποιήσεων.

Συγκεκριμένα ενώ δεν τίθεται χρονικά δεσμευτικό και προληπτικά απαγορευτικό πλαίσιο  για την ολοκλήρωση της συνολικής οριοθέτησης των ρεμάτων (υποχρέωση της δημόσιας διοίκηση του ανάλογου κατά περίπτωση επιπέδου) το Ν/Σ αναλώνεται σε διατάξεις οι οποίες υπονομεύουν αυτή την προϋπόθεση. 

Συγκεκριμένα ενώ στο Άρθρο 4 παρ. 1 του ν 4258/2014  αναφέρονται με μεγάλη πληρότητα οι επιτρεπόμενες εργασίες σε ρέματα για τα οποία δεν υπάρχει οριοθέτηση, στο παρόν Ν/Σ και ανάλογα με τον χαρακτηρισμό ρεμάτων και παραρεμάτιων περιοχών για τις οποίες δεν υπάρχει ειδικό ΠΔ (πχ ως περιοχή «προστατευόμενων τοπίων και φυσικών σχηματισμών» κατά το Άρθρο 45) είναι δυνατόν να διευρυνθούν σημαντικά και κατά το δοκούν οι επιτρεπόμενες χρήσεις. Και ενδέχεται να καταλήξουμε με ρυθμίσεις,  όπως αυτή του άρθρου 127 παρ.1 που επιτρέπει την θεμελίωση φωτοβολταϊκων! στις όχθες ρεμάτων (υπάρχει άραγε τέτοια συγκεκριμένη ανάγκη;)

Η πλέον όμως επικίνδυνη και καταστρεπτική διάταξη η οποία επαναφέρει παλαιότερες καταδικαστέες πρακτικές που οδήγησαν στον στραγγαλισμό ή  και την εξαφάνιση ρεμάτων και είχαν σαν αποτέλεσμα πολλές φορές καταστρεπτικές πλημμύρες, δυστυχώς,  με πολλά θύματα, περιλαμβάνεται στην παρ. 2 του ιδίου Άρθρου που επιτρέπει την μερική οριοθέτηση από τους ενδιαφερόμενους παραρεμάτιων εκτάσεων για την έκδοση οικοδομικής άδειας.

Ζητούμε την κατάργηση της ανωτέρω παραγράφου του Άρθρου  και την επαναφορά σε ισχύ των προβλεπομένων στο άρθρο 65, παρ.8 του Ν. 4602/19 διευρυμένων με την συμπερίληψη στην αναστολή και των νέων οικοδομικών αδειών, ώστε να υπάρξει μια συγκροτημένη προληπτική πολιτική μέχρι την κύρωση συνολικών οριοθετήσεων των ρεμάτων. Απαραίτητη προϋπόθεση για την προστασία τους και υποχρέωση της διοίκησης σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο., αν θέλουμε να θεωρούμαστε σύγχρονο κράτος.

2. Στο ΠΔ προστασίας της ρεματιάς Πεντέλης- Χαλανδρίου προβλέπεται η δημιουργία Διαχειριστικού Φορέα, υποχρέωση την οποία η Διοίκηση αντιμετώπισε διαχρονικά με σκεπτικισμό έως εχθρότητα. Στο παρόν Ν/Σ το οποίο ενταφιάζει αυτήν την προοπτική, προβλέπεται η διάλυση όλων των υφιστάμενων Διαχειριστικών Φορέων και η αντικατάστασή τους με ένα κεντρικό σχήμα -τυπικά αυτοτελές- αλλά στην ουσία φορέα και διαχειριστή της εκάστοτε κυβερνητικής πολιτικής χωρίς τη συμμετοχή των τοπικών φορέων αναδεικνύοντας μια αυταρχική αντίληψη απέναντι στην κοινωνία των πολιτών. Εάν οι υφιστάμενες διαχειριστικές αρχές έχουν λειτουργικά, θεσμικά ή οικονομικά προβλήματα θα μπορούσαμε κάλλιστα να συζητήσουμε τη βελτίωση του θεσμού και όχι να τις καταργήσουμε και να τις αντικαταστήσουμε με κεντρικές διοικητικές δομές που συνήθως αγνοούν ή κρίνουν αφ΄υψηλού τις ανάγκες κάθε περιοχής.

3. Η ρεματιά Πεντέλης-Χαλανδρίου είναι χαρακτηρισμένη ως δασική έκταση. Πηγάζει δε από την Πεντέλη, αυτό το πολύπαθο βουνό (πυρκαγιές, απορρίψεις απορριμμάτων, παράνομες αποψιλώσεις και χρήσεις κλπ) το οποίο είναι ζωτικής σημασίας μαζί με τους άλλους ορεινούς όγκους για την Αττική. Το παρόν Ν/Σ θεωρούμε ότι είναι άκρως υπονομευτικό της συνταγματικής επιταγής για την προστασία των δασών.

Συγκεκριμένα:

- καταργεί την σημαντική προσπάθεια για την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών, πράξη η οποία θα καθόριζε επιτέλους το προστατευτέο και προς αναδάσωση αντικείμενο, επιτρέποντας την εκ νέου υποβολή αντιρρήσεων ακόμη και σε κυρωμένους δασικούς χάρτες. Μάλιστα εισάγοντας εκ νέου την απόλυτη δικαιοδοσία και εκτίμηση των δασαρχείων βάσει ασαφών κριτηρίων (πχ βεβαιώσεις ή έγγραφα πληροφοριακού χαρακτήρα, άρθρο 48 παρ.1α).

- νομιμοποιεί παλαιότερες (προ 11.6.1975) χαριστικές άδειες χρήσεων από νομάρχες τις οποίες δεν αποδέχεται σήμερα καμία νομική αρχή σε δασικές εκτάσεις (ανοίγοντας δρόμο πχ  για την νομιμοποίηση της επίχωσης της φυσικής λίμνης Θάλωσσι σε δασική έκταση στον Δήμο Πεντέλης που επιχειρείται από ετών να μετατραπεί σε ποδοσφαιρικό γήπεδο!).

- σύμφωνα με το Άρθρο 46, οι δασικές εκτάσεις μπορούν να υπαχθούν (μεταξύ άλλων) στην κατηγορία «ζώνες διαχείρισης φυσικών πόρων» στην οποία επιτρέπεται το σύνολο των υπαρχουσών χρήσεων ή ένας πιο περιορισμένος αριθμός κατά την κρίση της κεντρικής διοίκησης.

- σύμφωνα με το Άρθρο 102 και τις «εξαιρέσεις γιατί δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα» στα δάση μπορούν να εγκατασταθούν πληθώρα μη συμβατών με τον δασικό χαρακτήρα χρήσεων.

       Θεωρούμε ότι το παρόν Ν/Σ δεν ανταποκρίνεται σε κανένα βαθμό σε μια  σύγχρονη αντίληψη της περιβαλλοντικής πολιτικής, ενδέχεται να προσκρούει στην ευρωπαϊκή νομοθεσία ή στο συνταγματικό δίκαιο και επαναφέρει στο προσκήνιο ρυθμίσεις που έχουν οδηγήσει σε σημαντική περιβαλλοντική υποβάθμιση.  Επίσης θεωρούμε ότι δεν αποτελεί προϊόν καλής νομοθέτησης τόσο λόγω φωτογραφικών ή επιμέρους διατάξεων (όπως πχ η έγκριση χώρων ΣΜΑ σε δήμους χωρίς την απαραίτητη διαδικασία εκτίμησης πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων),  όσο και ελλιπούς διαβούλευσης εν μέσω πανδημίας και περιορισμών.

       Ο σύλλογός μας αποτελείται από πολίτες ευαισθητοποιημένους στα θέματα της περιβαλλοντικής προστασίας και θα μπορούσαμε να αναφερθούμε σε πλήθος άλλων σημείων του Ν/Σ που πάσχουν. Είναι καιρός - σε περιόδους κλιματικής κρίσης και φιλόδοξων ευρωπαϊκών στόχων - η ελληνική πολιτεία να αποδεχτεί επιτέλους το αυτονόητο:  Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν συγκρούεται με την προστασία του περιβάλλοντος, την εμπεριέχει.

       Κατόπιν αυτών ο σύλλογός μας ζητάει από όλα τα μέλη του ελληνικού Κοινοβουλίου - συμπεριλαμβανομένων των βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας - να συναινέσουν στην απόσυρση του κατατεθέντος Ν/Σ,  ώστε να δοθεί η δυνατότητα της αρμόζουσας διαβούλευσης και της αναγκαίας τροποποίησής του.

                                                                                           

Το Διοικητικό Συμβούλιο